Dyson’a göre iç mekanlar, dış mekanlardan daha kirli! İşte Türkiye’nin skoru
Dyson, 2022’den 2023 yılına kadar 2,5 milyondan fazla Dyson hava temizleyiciden alınan iç mekan hava kalitesi verileri inceledi.
Dünyanın dört bir yanındaki evlerde, MyDyson uygulamasına bağlı Dyson hava temizleyicilerden gelen yarım trilyondan fazla verinin baz alındığı incelemede, hava kirliliği; gaz, partikül ve kirleticilere ayrılarak, günler, aylar, mevsimler ve tüm yıl boyunca trendlerin profili çıkartıldı.
DÜNYANIN DÖRT BİR YANINDAKİ MİLYONLARCA KİŞİNİN VERİSİ
Açıklamada, araştırmaya ilişkin görüşlerine yer verilen Dyson Hava Temizleme Mühendislik Direktörü Matt Jennings, “Bağlantılı hava kalitesi verilerimiz, dünyanın dört bir yanındaki evlerde iç mekan hava kirliliğinin gerçek sorunlarını anlamamızı sağlıyor. Bu, bize Dyson hava temizleyicilerin kullanıldığı gerçek ortamlarda yaşanan kirlilik problemini doğrudan anlama ve problemin üstesinden gelmek için daha iyi teknolojiler tasarlama imkanı sunuyor.” ifadelerini kullandı.
Londra Üniversitesi Akademisi Yoğun Bakım Bölümü ve Dyson Bilimsel Danışma Kurulu Başkanı Profesör Hugh Montgomery de hava kirliliğinin açık havada yaşanan bir sorun olduğunun düşünüldüğünü belirterek, şu açıklamalarda bulundu:
“İç mekan hava kirliliği araştırmaları giderek artıyor ancak henüz yeterince gelişmedi. Dyson’ın araştırmasının sonuçları, dünya genelinde evlerdeki gerçek kirlilik seviyeleri hakkında değerli bir fikir vererek günlük, aylık ve mevsimsel kirlilik seviyelerini anlamamıza yardımcı oluyor. Dyson verileri inanılmaz derecede güçlü bir eğitim aracı ve olumlu etki yaratma noktasında sayısız fırsat sunuyor. Çevremizdeki kirliliği anlamak, kirliliğe maruz kalmamızı azaltmanın ilk adımıdır.”
İSTANBUL’DA İÇ MEKANLAR, DIŞA GÖRE DAHA KİRLİ
Araştırmada, insan saçının 25’te biri kadar olan 2,5 mikron çapındaki partikülleri ifade eden “P.M2.5” değerleri incelendiğinde, çoğu ülkede iç mekan hava kirliliğinin dışarıya oranla daha yüksek olduğu ortaya çıktı.
Türkiye’de, genel olarak iç mekan hava kirliliği dıştan daha düşükken, İstanbul’da ise tersi bir durum görüldü. İstanbul, araştırmadaki şehirler arasında en yüksek P.M2.5 değerlerine sahip 10. şehir olarak sıralandı.
Dyson hava temizleyici verileri, kış döneminin küresel olarak en kirli mevsim olduğunu gösterdi. Araştırmada yer alan tüm ülkeler, en kirli zamanlarını kış aylarında yaşadı. Türkiye’de hava kirliliğinin en yüksek olduğu ay aralık iken, İstanbul’da şubat oldu. Megakentin yıllık ortalama PM2.5 seviyesinin, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) yıllık maruziyet kılavuzunun 4 katı üstünde olduğu görüldü.
Ulusal ortalama verilerinde ise aralık ayında DSÖ kılavuzunun 5,5 katına ulaşıldı. İstanbul, iç mekan hava kalitesi verilerinde şubat ayında DSÖ maruziyet kılavuzunun 5 katına ulaşırken, aralık, ocak ve mart aylarının ortalaması da 5 kata yakın gerçekleşiyor.
Araştırmada, 2022 yılı verilerine küresel olarak bakıldığında, iç mekan değerlerinin, pek çok ülkede DSÖ ortalamasını aştığı belirlendi. Değerler, Hindistan’da 11; Çin’de 6; Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde 4; Güney Kore, Romanya, Meksika, Hong Kong, Suudi Arabistan ve İtalya’da 3 kat aşıldı.
Ülkelerin P.M2.5 değerleri yıllık olarak incelendiğinde ise Türkiye; Hindistan, Çin, BAE, Güney Kore, Romanya, Meksika, Hong Kong, Suudi Arabistan, İtalya, Polonya ile en yüksek değerlere sahip 11 ülke arasında 3. sırada konumlandı. Türkiye’nin, Avrupa ülkeleri arasında ise en yüksek P.M 2.5 değerine sahip ülke olduğu görüldü.
Dyson hava temizleyicilere göre, temizlik veya yemek pişirme gibi faaliyetlerin yanı sıra deodorant ve vücut spreyi, mum, mobilya ve döşeme gibi ürünlerden yayılabilen benzen ve formaldehit gibi gaz kirleticileri ifade eden “VOC” seviyesi en yüksek olan ülkelerin çoğu, Avrupa’da yer aldı. Yıllık VOC seviyeleri sıralamasında Avusturya listenin başında bulunurken, onu Romanya, Almanya, İsviçre, Polonya ve Türkiye takip etti.
Benzer şekilde, Avrupa şehirleri de diğer bölgelere kıyasla iç mekanlarda yüksek VOC seviyelerine maruz kaldı. Münih, en üst sırada bulunan şehir olurken, onu Pekin, Köln, Berlin ve Viyana izledi.
AKŞAM SAATLERİNDE KİRLİLİK DE ARTIYOR
İncelenen 37 ülkeden 30’unda, iç mekan PM2.5 seviyeleri akşam ve gece saatlerinde en yüksek seviyeye ulaştı. Küresel olarak PM2.5 seviyelerinin en yoğun olduğu saatlerin çoğu coğrafyada 18.00 ile gece yarısı arasında yer aldığı görülürken, Güney Doğu Asya’da (Tayland, Filipinler, Hindistan) saat 7.00 ile öğlen arasına denk geldi.
Bazı coğrafyalar, günün yüzde 50’sinden fazlasını, DSÖ’nün PM2.5 için tavsiye ettiği günlük maruziyet kılavuzunun üzerinde geçirdi. Bu ülkeler arasında Çin, Hindistan, Güney Kore, Meksika, BAE ve Türkiye de yer aldı.
