“`html
Prof. Dr. Daron Acemoğlu’ndan Google’ın Rekabetçi Güçlü Yapısına Eleştiri
ABD buluş ve inovasyon merkezi olarak kabul edilen Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) öğretim üyesi olan Nobel ödüllü Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Google’ın dijital reklam sektöründeki tekelini eleştirerek, bu durumun Silikon Vadisi’ndeki dev teknoloji şirketlerine siyasi ve sosyal güç sağladığını belirtti. “Dijital reklamlar, internetin veri akışını; Google ise dijital reklamları yönetiyor” diyen Acemoğlu, bu durumdan en çok etkilenen alanlardan birinin gazetecilik olduğuna dikkat çekti. Nobel ödüllü akademisyen, bağımsız yayıncıların demokratik bir toplumun vazgeçilmez unsuru olduğunu fiili durumda olumsuz etkilendiklerinden bahsetti.
‘DEMOKRASİ ÜZERİNDEKİ ETKİ’
T24’ün aktardığına göre, Acemoğlu, Google’ın 2023 yılında dijital reklam tekelinden 237 milyar dolar kazandığını ve buna karşın bağımsız yayıncıların gelirlerinin hızla düştüğünü vurguladı. Bu değişimlerin, toplumlarda güvenilir yerel haber kaynaklarının eksikliğini derinleştirerek demokrasiyi tehdit ettiğini açıkladı.
DİJİTAL REKLAM VERGİSİ ÖNERİSİ
Bu kısır döngüyü kırmanın yollarından biri olarak, Nobel ödülü sahibi Simon Johnson ile birlikte “çevrimiçi ekonomide rekabeti artıracak büyük bir dijital reklam vergisi uygulamasını” önerdiklerini ifade etti. Acemoğlu, Avrupa’nın daha adil ve rekabetçi bir veri ekonomisi geliştirmede liderlik edebileceğini belirtti.
20. YÜZYIL VE GÜNÜMÜZ TEKNOLOJİ DEVLERİ ARASINDAKİ FARKLAR
Bugün Silikon Vadisi’nde faaliyet gösteren dev şirketlerin, 20. yüzyılın endüstriyel devleri olan Standard Oil ve US Steel ile kıyaslandığında çok daha yüksek piyasa değerlerine ulaştığını kaydetti. Acemoğlu, “Günümüzdeki teknoloji devlerinin gelirleri, 20. yüzyılın başlarındaki tekellerin gelirlerinin 100 katından fazla” şeklinde bir değerlendirmede bulundu.
20. yüzyıl ile bugünün dev şirketleri arasındaki değer farkını inceleyen Acemoğlu, “Buna neden olan faktörler arasında, şirketlerin yenilikçilik yetenekleri ve ağ ekonomisi dinamikleri de önemli bir rol oynamaktadır.” dedi. Ancak, “gerçeklerin daha karmaşık olduğunu” da ekledi.
‘YENİLİKÇİLİK TARTIŞMASI’
Bu durumun “yenilikçilik” ile açıklanmasına itiraz eden Acemoğlu, büyük teknoloji şirketlerinin yenilikçi olduğunu ancak bunun çoğu zaman bağımsız şirketlerden daha az sonuç verdiğini belirten araştırmalara dikkat çekti.
‘AGRESİF SATIN ALMALAR VE REKABETİ ORTADAN KALDIRMA’
Yüksek büyüme oranlarının, teknoloji devlerinin agresif satın alma stratejileri ile desteklendiğine dikkat çeken Acemoğlu, bu durumun rekabeti büyük ölçüde azalttığını ifade etti.
‘DEMOCRACY CHALLENGED’
ABD’deki anti-tekel yasalarının başarısız olmasının sadece tüketiciler için değil, aynı zamanda şirketlere siyasi güç kazandırdığına dikkat çeken Acemoğlu, bunun da demokrasinin zayıflamasına neden olduğunu vurguladı. “Bugün Silikon Vadisi’nin etkisi, yalnızca tüketiciler için değil, gazetecilik ve sosyal alanlar üzerinde de oldukça güçlüdür.” dedi.
‘GOOGLE’IN TEKELCİ YAPI VE ANTI-TRUST DAVALARI’
Acemoğlu, Google’ın reklam dünyasındaki tekeline karşı başlatılan iki önemli “anti-tekel” davasının internetin yapısını yeniden şekillendirme potansiyeline sahip olduğunu belirtti. Google’ın reklam pazarındaki güç kullanımını eleştirdi ve yasalarla kısıtlanabileceğini öne sürdü.
「Dijital reklamların Google tarafından nasıl yönetildiği, yalnızca şirketin yeniliklerini mi yoksa tekelci kötüye kullanımlarını mı yansıttığı sorusu önemlidir. Mevcut yasaların uygulanması bu durumu değiştirebilir.」
TRUMP’IN TEKNOLOJİ YÖNETİMİNE GEÇİŞİ
Acemoğlu, Donald Trump’ın yönetiminde teknolojik ekosistemin belirli bölümlerine daha dostane yaklaşımlar getirileceği bilgisini de paylaştı. Ayrıca, Avrupa Birliği’nin çeşitli yasalarla dijital alanda rekabeti koruma amacını da vurguladı.
BAĞIMSIZ YAYINCILARIN ZORDAN GEÇTİĞİ DÖNEM
Bu denklem, gazetecilik de dahil olmak üzere birçok sektör için büyük riskler taşımaktadır. Acemoğlu, bağımsız yayıncıların büyük mücadeleler içinde olduğunu ve sosyal medyanın kontrolsüz yayılımının geleceği tehdit ettiğini belirtti. ‘Bağımsız yayıncılar, demokrasinin temeli olmasına rağmen, Google’ın etkisi altında zor durumda kalmaktadırlar.’ diye ekledi.
Acemoğlu, Big Tech’in yayılmasının yalnızca bireysel girişimcileri etkilemekle kalmayıp aynı zamanda toplumsal bilgilere erişimin sınırlı hale gelmesine de yol açtığını vurguladı ve bunun önlenmesi gerektiğini ifade etti.
Öneriler arasında, büyük platformların denetim altına alınmasını sağlayacak yeni yasalar geliştirecek bir yapının inşa edilmesinin gerektiğine dikkat çekti.
(ALINTI)
“`
